Als een Dalit-familie een beroep doet op de politie

Dalit-vrouwen in Rasulpura, Rajasthan

door: Shirish Khare

Zodra ik aankwam in het station van Ajmer belde ik naar het mobieltje van Bhanvaribai. Met onzekere stem zei ze: "Omdat je toch bent gekomen om te over de vrouwenkwesties te schrijven, waarom ga je dan niet meteen langs bij politiebureau Ajmeri Gate?"
Enigszins verbaasd vroeg ik haar wat er was gebeurd. Ze antwoordde: "Kom maar hier naar toe en je zult het zien. We zijn allemaal 50-jarige vrouwen. Jij bent een jonge man. Ze sloegen ons een paar keer en namen ons mee naar het politiebureau. Dus kom alleen als je je er niet ongemakkelijk over voelt."

Bhanvaribai is afkomstig uit het district Ajmer van Rajasthan. Als Dalit-vrouw heeft ze al lang campagne gevoerd voor de rechten van de Dalit-gemeenschap, met name voor de vrouwen in haar gemeenschap. Als journalist ben ik naar Ajmer gereisd om haar te ontmoeten om meer te leren over de kasten- en man-vrouw verhoudingen in deze regio waar nog steeds een dominante feodale structuur in stand wordt gehouden.

Ik besloot dat het beter zou zijn om naar het politiebureau te gaan in plaats van terug naar Mumbai. Op het politiebureau zat de dienstdoende beambte, Satish Yadav achter een tafel met opschrift "De waarheid zegeviert". Achter hem een grote ingelijste foto van Mahatma Gandhi. Maar Yadav leek niets te hebben met de filosofie van deze twee 'boegbeelden'. Hij vroeg kortaf wie ik was en liep weg nog voordat ik iets kon zeggen of uitleggen. Maar wat deed Bhanvaribai eigenlijk op politiebureau Ajmeri Gate, terwijl ze in het dorp Rasulpura elders in het district woont?

De harde realiteit van Rasulpura
Rasulpura ligt nauwelijks 10 kilometer van Ajmer, aan de snelweg naar Jaipur. Er wonen 600 moslims, 150 Gujjars en 50 Dalits in het dorp. In de afgelopen jaren hebben 20 Dalit-families hun land en onroerend goed voor wegwerpprijzen van de hand moeten doen en moeten verhuizen naar Ajmer. Ook de overige Dalit-families moesten hun huizen verplaatsen naar ongeveer een halve kilometer buiten het dorp, praktisch midden in hun velden.

Dit is het India waar Dalits nog steeds niet kunnen aanschuiven bij dorpsvergaderingen of gebruik kunnen maken van de waterpomp in het dorp, en niet durven te fietsen. Leden van de Dalit-gemeenschap moeten over land van de overheid om naar hun boerderijen te gaan. Op 6 juni 2013 groef Teja Gujjar een sleuf over dit pad en plaatste er prikkeldraad, waardoor het moeilijk werd voor mensen om dat pad te gebruiken. Toen Bhanvaribai om een bijeenkomst vroeg om met Teja Gujjar te praten om dit probleem op te lossen, dreigde hij haar in onvoorstelbaar groffe bewoordingen te vermoorden.

Toen de Dalit-vrouwen Teja's oudere broer, lid van de dorpsraad, benaderden en zeiden dat ze op hem hadden gestemd en wilden dat hij namens hen zou ingrijpen, antwoordde hij sarcastisch dat ze de zaak maar moesten aankaarten bij de politie. Het bleek dat beide broers hadden geprobeerd om Dalit-land op te kopen voor lage prijzen in een aantal omliggende dorpen. Ze hoopten dat door het leven moeilijk te maken voor de Dalit-gemeenschap in het dorp, ze hen zou ver konden krijgen dat ze het land zouden verkopen en verhuizen.

Arrestatie van de klager
Toen de Dalit-vrouwen een beroep deden op politiepost bij Nareti, zei de politie tegen hen dat de zaak pas ingediend kon worden na een onderzoek. Een Dalit-agent genaamd Kailash ging naar de Gujjar broers om uit te zoeken wat er gebeurd was, met als enig resultaat dat hij door hen beledigd werd. Vervolgens gingen de Dalit-vrouwen naar politiebureau Ajmeri Gate, maar daar zaten ze na talrijke geregistreerde Dalit-zaken niet op een nieuwe zaak te wachten.
Het ergerde de dienstdoende beambte dat bijna elke week drie gevallen van onderdrukking tegen Dalit-vrouwen uit Rasulpura werden geregistreerd. Hij probeerde de Dalits 'duidelijk te maken' dat zijn politiebureau er niet alleen voor Rasulpura was.

De Vrouwenrechtencommissie stelt dat in plaats van vrouwen met klachten te beschermen via de speciale wetten om onderdrukking te voorkomen, het betreffende politiebureau vaak overgaat tot arrestatie van degenen die een zaak komen indienen.

Zo kwam bijvoorbeeld Sualal Bhambhi van Rasulpura, samen met zijn vrouw en dochter Geetadevi Renu, een klacht indienen tegen Biram Gujjar voor geweldpleging in een poging hun koe mee te nemen. De politie arresteerde echter Sualal Bhambhi, omdat volgens hun zeggen de ware schuldige pas zou blijken na onderzoek.

Door tussenkomst van de Vrouwenrechtencommissie en het Dalit Rights Center werd hij vrijgelaten. Maar hoewel de politie bereid was om de zaak van een gestolen koe te bekijken, wilden ze niet de zaak van fysiek geweld tegen Sualal’s vrouw en dochter niet registreren.
Bhanvaribai en haar medewerkers werden echter snel vrijgelaten nadat ik bij het politiebureau aankwam.

Strijd zonder eind
De geschiedenis van de Dalit-strijd in Rasulpura gaat een tijd terug. Het was nog maar 10 jaar geleden dat Harikishen, een onderwijzer, het eeuwenoude taboe doorbrak dat Dalits verbood om met een paard naar hun huwelijk te rijden (een Hindoe-gebruik in deze regio).
15 jaar geleden won Chaggibai een zetel in de dorpsraad, zonder dat er een zetel speciaal voor Dalits gereserveerd was; zij versloeg daarmee vele deelnemers uit de hogere kasten. Toen ze echter had gewonnen omsingelden hogere-kaste-mannen het schoolgebouw in het dorp en Chaggibai moest worden gered door de politie. Binnen zes maanden werd ze uit de dorpsraad gezet omdat men vond dat een Dalit-vrouw in de raad het prestige van het dorp verlaagde.
Rond dezelfde tijd besloten de vrouwen van dit dorp zich uit te spreken over hun rechten, en richtten ze de Vrouwenrechtencommissie op. Vrouwen moesten Rs 2 betalen om zich bij de groep aan te sluiten en 12 van werden lid. Ze gebruikten de commissie om over hun dagelijkse problemen en de oplossingen daarvoor te praten.

Bhanvaribai vertelt me dat vijf jaar nadat de commissie werd opgericht het verzet tegen de groep begon toe te nemen omdat men zich ook begon uit te spreken over kindhuwelijken en het kastensysteem. Toen Dalit-vrouwen bezwaar begonnen te maken tegen de op kaste gebaseerde beledigingen en misbruik, zetten de mensen van de hoogste kaste vraagtekens bij die plotselinge bezwaren: dit was immers al jaren de norm. Nu begon dit echter tot een conflict te leiden.

Kalyanji, een Dalit uit het dorp, zegt dat de hoogste kasten van Rasulpura 12 hectare land dat behoort tot Dalits willen overnemen, plus 1,5 hectare land van de overheid; 1 hectare is momenteel zo’n Rs 250.000 waard. Land is de belangrijkste bron van inkomsten voor deze Dalit-gemeenschappen, maar nu ze worden ze verdreven of onder dreiging met geweld gedwongen om te vertrekken met al hun bezittingen.

Dagelijkse realiteit
Op 12 februari 2013 drong ene Mamchand Ravat samen met enkele andere mannen het huis van Dalit-dorpeling Shankarlal binnen, en sloeg hem in elkaar. Ondanks de tussenkomst van het Dalit Rights Center werd de zaak pas na drie maanden aangespannen, en dat is al weer zes maanden geleden; sindsdien is er niets gebeurd. Teja en Amba Gujjar zijn ook betrokken geweest bij andere incidenten waarbij ze vrouwen hebben geslagen. Een rapport werd pas opgemaakt nadat de lokale hoge politiefunctionaris tussenbeide kwam, maar er is verder niets mee gedaan.

Een interessant geval van samenwerking tussen gemeenschappen was de steun van de moslimgemeenschap in Rasulpura aan de hogere-kaste-Gujjars – wellicht een gevolg van een politieke en sociale coalitie. Twee grote moslimhandelaren uitten hun steun aan de Gujjars, waarbij er een zelfs met grof geweld dreigde mocht er een Gujjar gearresteerd worden.

Het is maakt niet uit hoe groot of serieus een zaak is. Telkens wanneer er gevallen van onderdrukking van Dalits, vooral van Dalit-vrouwen, nemen alle lagen van de maatschappij – of het nu de wijk, de dorpsraad, de politie of de lokale rechtbank is – een houding aan die rechtvaardigheid onmogelijk maakt. Onderhandelen over de basisbehoeften van het leven – in het licht van deze obstakels - is de dagelijkse realiteit in het leven van een Dalit-vrouw.