(República, 5-7-2013)
Economische emancipatie sleutel tot beëindigen geweld tegen Dalit-vrouwen in Nepal
Geweld tegen Dalit-vrouwen zal blijven bestaan zolang ze niet economisch geëmancipeerd worden, zegt een nog te publiceren rapport.
Het rapport, resultaat van een studie uitgevoerd door een team onder leiding van Hira Bishwakarma van Dalit Studies and Development Center (DSDC) namens de Feminist Dalit Organization (FEDO), beweert dat Dalit-vrouwen worden gedwongen meer te lijden dan niet-Dalit-vrouwen als gevolg van hun lage economische status in combinatie met het kastensysteem, dat nog alom aanwezig is in onze samenleving.
In tegenstelling tot andere studies gaat dit rapport, opgesteld op basis van een uitgebreid onderzoek in 16 districten, niet er niet van uit dat het ontbreken van effectieve wetten, voorschriften, plannen, beleid, programma's of uitvoeringsinstanties de belangrijkste oorzaak van het geweld tegen de Dalit-vrouwen.
In plaats daarvan noemt het verslag armoede, ongeletterdheid en onwetendheid aan de kant van zowel slachtoffers als daders als oorzaak achter het wijd verbreide geweld tegen Dalit-vrouwen en -kinderen in Nepal.
Het rapport presenteert het geweld tegen vrouwen in het algemeen en Dalit-vrouwen in het bijzonder niet alleen als een sociaal probleem, maar ook als een economische uitdaging. Aangezien de meeste vrouwen niet buitenshuis werken en het werk dat ze thuis doen geen geld in het laatje brengt, voelen ze zich minderwaardig ten opzichte van hun echtgenoten en worden uiteindelijk door hen gedomineerd.
Daarom is economische emancipatie van vrouwen een sleutel tot het bestrijden van op gender gebaseerd geweld, stelt het rapport. Als het gaat om geweld tegen de Dalit-vrouwen is hun economische positie cruciaal omdat ze in alle opzichten ver achterlopen op de vrouwen uit niet-Dalit-gemeenschappen, in het bijzonder op die uit de zogenaamde hogere kasten.
Voorkeur voor zwijgen
Volgens het rapport is het andere probleem met de slachtoffers dat ze vaak de voorkeur geven om te zwijgen in plaats van schriftelijke klachten indienen tegen de daders. Zij vrezen dat hun families uit elkaar kunnen vallen als zij zich uitspreken tegen onrechtvaardigheid omdat de daders, in de meeste gevallen van geweld tegen vrouwen, hun eigen directe familieleden zijn. Aan de andere kant zijn de daders nog altijd ‘gelukzalig onwetend’ van bestaande wetten die hen achter de tralies kunnen doen belanden als de slachtoffers ooit besluiten om gerechtigheid te zoeken.
Door de neiging van de slachtoffers om pijn, lijden en onrecht te verdragen uit angst voor het uiteenvallen van de familie, is geweld tegen vrouwen uitgegroeid tot een zeer complex probleem, dat niet zo gemakkelijk is aan te pakken, zegt het rapport. Ten gevolge van armoede en analfabetisme is de mate van geweld tegen vrouwen aanzienlijk hoger in Dalit-gezinnen dan in niet-Dalit-families, aldus het rapport.
Bishwakarma, teamleider van de studie, zegt: "Dalit-vrouwen zijn zowel thuis als buitenhuis slachtoffer van geweld, zowel thuis als buitenshuis en wel om twee redenen: ze worden behandeld als de tweede sekse en behoren tot de meest onderdrukte sociale groep."
Volgens hem speelt het kastensysteem een zeer cruciale rol bij het optreden van geweld op basis van gender. "Als een vrouw tot de zogenaamde lagere kaste behoort dan is de kans dat ze slachtoffer is van gender-geweld veel hoger dan die van een niet-Dalit-vrouw," meent hij.
Hoogtepunten van het rapport
- Huiselijk geweld onder Dalit-vrouwen is vrij hoog. Iets meer dan 14 procent van het totaal van 1513 respondenten, bijna allemaal vrouwen en van de Dalit-gemeenschap, zei te worden blootgesteld aan verschillende vormen van geestelijk en lichamelijk geweld thuis.
- 12 procent van de respondenten zei dat ze op een of andere manier leed aan de gevolgen van het decenniumlang durende conflict en het geweld in Nepal.
- ‘Juridische comités' zijn de belangrijkste bemiddelaars tussen de slachtoffers van gendergeweld en vrouwenrechtenactivisten, maar slechts 3,2 procent van de respondenten zei dat ze deze instantie geraadpleegd heeft voor hulp
- Een derde van de ondervraagden zei geconfronteerd te zijn met discriminatie bij het halen van water uit openbare kranen en bronnen.
- Slechts 4,4 procent van de respondenten zei dat ze hulp zochten van de politie toen ze werd blootgesteld aan geweld.
- 30 procent van de respondenten zei dat de lokale bevolking gelooft in het bestaan van hekserij in hun dorpen en dat vrouwen beschuldigd van hekserij mentale en fysieke martelingen ondergaan.
- Er is een duidelijk verband tussen geweld tegen vrouwen en de ongeletterdheid (46,9%) van de Dalit-vrouwen.
Alcoholgebruik
Volgens Bishwakarma tiert alcoholgebruik, sterk aangewakkerd door armoede, welig binnen de Dalit-gezinnen, en dat verergert vaak het huiselijk geweld. Vanwege hun lage sociaal-economische status worden Dalit-vrouwen onderworpen aan verschillende vormen van geweld, zoals beschuldiging van hekserij, marteling voor het aanraken openbare waterkranen en -bronnen en zelfs verkrachting buiten hun familie.
"In de meeste gevallen denken daders dat zij gemakkelijk kunnen wegkomen met het verkrachten van de Dalit-vrouwen, omdat deze arm zijn en dus niet in staat om te vechten voor rechtvaardigheid," zegt hij. "Het is betreurenswaardig en zeer schokkend dat de daders tot op zekere hoogte gelijk hebben."
Meer dan de helft van de Dalit-bevolking leeft onder de armoedegrens, en dat percentage is veel hoger dan het nationale gemiddelde. Zoals aangegeven in de Nepal Living Standaard Survey (NLSS) - 2012, leeft slechts een vierde van de Nepalezen - 25,16 procent om precies te zijn - nu onder de armoedegrens. Echter, als het gaat om de Dalit-bevolking, dan heeft maar liefst 63,8 procent niet voldoende te eten.
Terwijl Nepal het succes proeft van het terugbrengen van de armoedegrens tot 25,15 procent en als doelstelling heeft om voor eens en voor altijd het etiket ‘onderontwikkeld land’ kwijt te raken in 2020, zeggen Dalit-rechtenactivisten dat het land zich nu nodig moet concentreren op het armste deel van de bevolking.
Jeugd kan tradities doorbreken
"Alleen dan zal Nepal werkelijk in staat zijn om haar doel te bereiken," zegt Bishwakarma. "Zonder het terugdringen van de armoede van de Dalit-bevolking zou het onmogelijk zijn om het geweld tegen Dalit-vrouwen te beteugelen."
Durga Sob, voorzitter van FEDO, zegt dat de overheid, donoren en activisten voor vrouwenrechten altijd door dezelfde ‘bril’ naar alle vormen van geweld tegen vrouwen kijken. "Dit is precies waar we fouten maken," zegt Sob, en voegt er aan toe: "Het is hoog tijd dat we beseffen dat de mate van geweld tegen vrouwen en kinderen zeer hoog is binnen de Dalit-gemeenschappen. Zolang we niet met een aantal specifieke en gerichte plannen en strategieën komen kunnen we niet voorkomen dat Dalit-vrouwen en -kinderen het slachtoffer zijn van op gender en kaste gebaseerd geweld."
Omdat geweld tegen vrouwen een zeer complex vraagstuk is stelt het rapport voor dat de overheid, rechtenorganisaties en donoren interventies op gezinsniveau op poten zetten. Sob verklaart: "We hebben bewustwordingsprogramma's nodig, maar niet alleen voor de Dalit-vrouwen maar ook voor mannen van de Dalit-gemeenschappen. Ik wil me concentreren op de jeugd, want zij zijn degenen die in de toekomst aan het roer van hun families staan, en van de samenleving en de toekomstige overheid. Niemand anders dan de jeugd kan de traditie doorbreken waarin de Dalit-vrouwen slachtoffer zijn van geweld."
Progressief beleid, achterhaalde houding
Het rapport erkent de inspanningen van Nepal bij het vaststellen van progressief beleid, wetten en programma's om geweld tegen vrouwen te beëindigen. Maar, bijna in een adem, stelt het rapport dat wetgeving en beleid alleen niet volstaan om een dergelijk diepgeworteld probleem aan te pakken.
Nepal heeft al internationale verdragen geratificeerd zoals Verdrag inzake de Uitbanning van Alle Vormen van Discriminatie van Vrouwen (CEDAW) en het Verdrag inzake de Uitbanning van Alle Vormen van Rassendiscriminatie (ICERD). Ook zijn er diverse nationale wetten en beleid om geweld tegen vrouwen in te dammen.
Naast wetten en beleid zijn er de nodige overheidsinstellingen, zoals het Ministerie van Vrouwen, Kinderen en Sociaal Welzijn (MoWCSW) en de Nationale Vrouwen Commissie (NWC). De Nepalese politie heeft aparte eenheden gevormd voor vrouwen en kinderen, zowel op centraal als op lokaal niveau. Er zijn Vrouwen Ontwikkelings Diensten (WDOs) vallend onder de MoWCSW in alle 75 districten. Het Dorps Ontwikkelings Comité (VDC), de laagste politieke en administratieve eenheid van de overheid, kan ook dienst doen als een quasi-rechterlijke instantie, zij het slechts tot op zekere hoogte, om geweld tegen vrouwen en kinderen te beteugelen.
Sekse-specifieke begroting
Nepal is een van de weinige landen die een sekse-specifieke begroting toewijzen op lokaal niveau. De VDC’s alsmede de District Ontwikkelings Comité’s (DDC) geven 10 procent van hun totale budget voor de ontwikkeling van vrouwen, waaronder niet inbegrepen subsidies met randvoorwaarden en matching funds waarvoor eigen bijdragen zijn vereist. Met het aannemen van de Local Resources Mobilization and Management Guidelines-2069 B.S., is het idee van toewijzing van seksespecifieke budgetten meer praktijk geworden. Ook is in Nepal al een wet aangenomen waardoor vrouwen het bezit van hun voorouders erven.
Ondanks zoveel overeenkomsten, beleid, wetten en overheidsmechanismen, samen met de sterke aanwezigheid van talloze niet-gouvernementele organisaties (NGO's), is geweld tegen vrouwen echter nog steeds een van de grootste en wijdverspreide sociale kwalen.
"Zolang de mannen een achterhaalde houding hebben tegenover hun ‘betere helft’, hebben de vrouwen minder kans om vrij te zijn van geweld," zegt Sob. "Daarom is het van belang om onze oude manier van denken, onze achterhaalde houding te veranderen."
Geen vaag gepraat maar actie op basis van bewijs
Het rapport benadrukt ook de noodzaak van belangenbehartiging op basis van op empirisch bewijs gebaseerde actie - in plaats van gebaseerd op emoties - voor het daadwerkelijk uitbannen van geweld tegen vrouwen. "Jarenlang hebben we alleen maar gezegd dat we geen rechten en sociale rechtvaardigheid krijgen," zegt Bishwakarma. "In feite maakt het niet veel uit. We moeten stoppen met vaag gepraat. In plaats daarvan moeten we komen met empirische bewijzen om te laten zien waar en hoe we zijn uitgesloten. Alleen dan zullen we in staat zijn om het juiste doel te bereiken."
Het rapport, dat Bishwakarma omschrijft als een poging om te pleiten voor de rechten van de Dalit-vrouwen op basis van empirisch bewijs, dringt aan op het aanpakken van de problemen van armoede en analfabetisme van de Dalit-vrouwen. Daarnaast roept het op om onder hen meer bewustwording te creëren en maatregelen te nemen om uit de vicieuze cirkel van geweld te komen.